gcr.gr | 5 Φεβρουαρίου 2025
ΠΟΡΙΣΜΑ - ΚΟΛΑΦΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΗΣ ΠΥΛΟΥ
Τις σοβαρές παραλείψεις στα καθήκοντα έρευνας και διάσωσης εκ μέρους ανώτερων αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής (Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.), που συνιστούν σαφείς ενδείξεις για τη στοιχειοθέτηση -μεταξύ άλλων- της θανατηφόρου έκθεσης, καθώς και της έκθεσης σε κίνδυνο ζωής, υγείας και σωματικής ακεραιότητας των επιβαινόντων στο αλιευτικό Adriana, επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη στο σημερινό δελτίο τύπου του με θέμα την ολοκλήρωση της έρευνας και του σχετικού Πορίσματός του για το ναυάγιο της Πύλου.
Το πόρισμα της Ανεξάρτητης Αρχής καταλήγει σε σαφείς ενδείξεις για οκτώ (8) ανώτερους αξιωματικούς του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. ως προς την εκ μέρους τους γνώση και παράβλεψη του κινδύνου για τη ζωή, την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των επιβαινόντων αλλοδαπών στο αλιευτικό Adriana, οι οποίοι κρίνονται ελεγκτέοι για θανατηφόρα έκθεση, καθώς και για έκθεση σε κίνδυνο της ζωής, υγείας και σωματικής ακεραιότητας των επιβαινόντων στο αλιευτικό Adriana, κατά το άρθρο 306 Π.Κ.[…] ενώ «[..] αξιολογεί, επίσης, την καταγγελλόμενη ρυμούλκηση του αλιευτικού Adriana από το σκάφος του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. που κλήθηκε να προστρέξει.[..]».
Το Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη έρχεται, κατ’ αρχάς, να επιβεβαιώσει τις αιτιάσεις των επιζώντων μηνυτών για τις ευθύνες των κατ’ εξοχήν και εκ του νόμου αρμοδίων και υπευθύνων για τις πλημμέλειες και παραλείψεις της Επιχείρησης Έρευνας & διάσωσης, και δη, των αρμοδίων οργάνων του ΕΚΣΕΔ, του Κέντρου Επιχειρήσεων (ΚΕΠΙΧ) και των ιεραρχικά Προϊσταμένων τους, οι οποίοι δεν ελέγχονται μέχρι τούδε από την αρμόδια Εισαγγελική Αρχή. Για τούτο, άλλωστε, στις 23 Δεκεμβρίου 2024,[1] οι δικηγόροι των επιζώντων, καταθέσαμε αίτηση ενώπιον της αρμόδιας Εισαγγελέως του Ναυτοδικείου Πειραιά ζητώντας, μεταξύ άλλων, την άσκηση ποινικής δίωξης και την αυτονόητη διερεύνηση και απόδοση ευθυνών για την τέλεση των καταγγελλόμενων πράξεων και στα αρμόδια στελέχη του ΕΚΣΕΔ και ΚΕΠΙΧ και στους υπεύθυνους ανώτερων ιεραρχικά ή εποπτευουσών διευθύνσεων και οργάνων, οι οποίοι βαρύνονται με πράξεις και παραλείψεις που οδήγησαν στο ναυάγιο και στον θάνατο 600 ανθρώπων.
Το Πόρισμα εντοπίζει επίσης τα σοβαρά κενά και τις παραλείψεις που παρουσιάζονται στη σχηματισθείσα δικογραφία και αφορούν κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία καθώς διαπιστώνει ότι «[..][…] κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία δεν γνωστοποιήθηκαν στην Αρχή, παρά τα σχετικά αιτήματά της, ιδίως τα δεδομένα από το κινητό τηλέφωνο του πλοιάρχου του σκάφους αυτού, τα οποία διαθέτει το Ναυτοδικείο Πειραιά, και όλες οι συνομιλίες του πλοιάρχου με το Ε.Κ.Σ.Ε.Δ. του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. μέχρι την ανατροπή του αλιευτικού, για τις οποίες το Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. ενημέρωσε ότι δεν κατεγράφησαν ψηφιακά, παρά τις περί του αντιθέτου προβλεπόμενες διατάξεις. Ομοίως, δεν τέθηκε υπόψη της Αρχής το καταγραφικό υλικό από τις κάμερες του σκάφους του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., για το οποίο υλικό η ενημέρωση του ΛΣ-ΕΛ.ΑΚΤ. ήταν ότι ήταν εκτός λειτουργίας, λόγω βλάβης. Η αξιολόγηση του ανωτέρω αποδεικτικού υλικού κρίνεται καθοριστική για την θεμελίωση ευθυνών για πρόκληση ναυαγίου […]». Επισημαίνουμε ότι, σειρά αιτημάτων για την διασφάλιση και προσκόμιση κρίσιμων αποδεικτικών στοιχείων έχουν κατατεθεί στην αρμόδια Εισαγγελέα από τους δικηγόρους των επιζώντων του ναυαγίου.
Το Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη για το ναυάγιο της Πύλου αποτελεί την πρώτη αξιόπιστη και εμπεριστατωμένη έρευνα Ανεξάρτητης Αρχής στην Ελλάδα και αναμένεται να φωτίσει τις περιστάσεις υπό τις οποίες έλαβε χώρα το ναυάγιο καθώς και τις προφανείς ευθύνες για τους υπαιτίους του. Υπενθυμίζουμε ότι ο Συνήγορος του Πολίτη αποφάσισε να προβεί σε ιδία έρευνα, με την ειδική αρμοδιότητα του Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, τον Νοέμβριο του 2023, σε συνέχεια της ρητής άρνησης πειθαρχικής διερεύνησης από το Λιμενικό Σώμα.
Υπό το φως, πλέον και του Πορίσματος του Συνηγόρου του Πολίτη αναμένουμε την προσήκουσα δικαστική διερεύνηση και αξιώνουμε την επέκταση της ποινικής διαδικασίας και την απόδοση ευθυνών και σε όσους διηύθυναν την ολέθρια επιχείρηση που οδήγησε στο ναυάγιο της Πύλου. Προκαλούν, δε, αλγεινή εντύπωση οι ανεπίτρεπτες και εκτός πλαισίου αρμοδιότητας και συνταγματικής τάξης κρίσεις, που περιέχονται στην χθεσινή «Ανακοίνωση του Υπουργείου Ναυτιλίας» επί του περιεχομένου του Πορίσματος του Συνηγόρου του Πολίτη και συνιστούν ευθεία παρέμβαση στη λειτουργία του θεσμού της Ανεξάρτητης Αρχής αλλά και ευθεία παρέμβαση στην δικαιοσύνη. Και τούτο, ενώ το εν λόγω Υπουργείο Ναυτιλίας αφ’ ενός, δεν διενήργησε την αναμενόμενη Πειθαρχική Έρευνα, αφ’ ετέρου, δεν συνεργάστηκε προσηκόντως και δεν παρείχε αιτούμενα στοιχεία- ούτε στην Ανεξάρτητη Αρχή, ούτε στο Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του FRONTEX ενώ ελλιπή είναι και τα στοιχεία που παρείχε στο πλαίσιο της Εισαγγελικής Έρευνας για το ναυάγιο.
Θα πρέπει να υπάρξει διαφάνεια και να εξασφαλισθεί η πρόσβαση σε όλα τα πιθανά στοιχεία.
H απόδοση ευθυνών για το ναυάγιο της Πύλου και η απόδοση δικαιοσύνης είναι η ελάχιστη δικαίωση για τα θύματα και είναι ζητούμενο για τη δημοκρατία μας.
Οι οργανώσεις και συλλογικότητες:
Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ)
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)
Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου
Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)
Legal Centre Lesvos