ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Οι ελληνικές αρχές προβαίνουν σε παράνομες απελάσεις μεταναστών που έχουν φτάσει στην Ελλάδα και τους εγκαταλείπουν στη θάλασσα σε φουσκωτές βάρκες χωρίς κινητήρα. Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα από το LegalCentreLesvos, μαρτυρίες από 30 επιζώντες περιγράφουν λεπτομερώς τη συστηματική, παράνομη και ιδιαίτερα βίαιη μορφή αυτών των ομαδικών απελάσεων.
Αφότου οι ελληνικές αρχές ανέστειλαν τα αιτήματα ασύλου, την 1η Μαρτίου 2020, η ελληνική κυβέρνηση έχει υιοθετήσει ποικίλες παράνομες πρακτικές που αποσκοπούν ευθέως στην αποτροπή και τη βίαιη διακοπή των μεταναστευτικών ροών, με ελάχιστο σεβασμό στις υποχρεώσεις που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο και συγκεκριμένα από την αρχή της μη επαναπροώθησης – και ακόμη λιγότερο για τη ζωή εκείνων που αναζητούν καταφύγιο.
Ενώ οι ομαδικές απελάσεις από την Ελλάδα στην Τουρκία δεν είναι κάτι νέο, τους τελευταίους μήνες οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν εξοπλισμό διάσωσης – δηλαδή φουσκωτές, σωσίβιες σχεδίες – στο πλαίσιο ενός νέου τύπου τρομακτικής απέλασης. Οι μετανάστες μεταφέρονται βίαια από ελληνικά νησιά, ή από τη βάρκα στην οποία ταξιδεύουν, σε τέτοιες σχεδίες, οι οποίες στη συνέχεια αφήνονται στο νερό.
Επιπλέον εκτός από την καταγεγραμμένη πρακτική της μη παροχής βοήθειας σε βάρκες μεταναστών, οι ελληνικές αρχές έχουν καταστρέψει τον κινητήρα ή την δεξαμενή βενζίνης των λέμβων πριν επιστρέψουν τη βάρκα – και τους ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτό -, όπου στη συνέχεια εγκαταλείπονται.
Αυτές οι ομαδικές απελάσεις, που συμβαίνουν στην περιοχή του Αιγαίου, δεν είναι μεμονωμένα γεγονότα. Οι άμεσες μαρτυρίες επιζώντων, που συλλέχθηκαν από το Legal Centre Lesvos, αποδεικνύουν ότι αποτελούν μέρος μιας διαδεδομένης και συστηματικής πρακτικής, με ένα σαφές modus operandi που εφαρμόζεται σε διάφορες τοποθεσίες στο Αιγαίο Πέλαγος και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Οι πληροφορίες που κοινοποιούνται στο Legal Centre Lesvos προέρχονται από 30 επιζώντες και μαρτυρίες από 7 άτομα που ήρθαν σε άμεση επαφή με τους επιζώντες ή ήταν μάρτυρες μιας ομαδικής απέλασης. Αυτές οι μαρτυρίες, που σχετίζονται με οκτώ ξεχωριστές ομαδικές απελάσεις, συλλέχθηκαν μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου 2020, απευθείας από Legal Centre Lesvos.
Τέτοιες ομαδικές απελάσεις είναι ξεκάθαρα βίαια γεγονότα. Οι ομαδικές απελάσεις είναι αντίθετες με τις διεθνείς νομικές υποχρεώσεις της Ελλάδας και παραβιάζουν τα θεμελιώδη και ανθρώπινα δικαιώματα των επιζώντων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στη ζωή τους και την juscogensαπαγόρευση των βασανιστηρίων και επαναπροώθησης. Όταν πραγματοποιείται ως μέρος μιας διαδεδομένης και συστηματικής πρακτικής, όπως τεκμηριώνεται στην έκθεσή μας, αυτά ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι ομαδικές απελάσεις πρέπει αναμφίβολα να καταδικάζονται με τον πιο εμφατικό τρόπο. Ωστόσο, αυτό δεν αρκεί: μόνο με την άμεση παύση τέτοιων παράνομων πρακτικών θα αποκατασταθεί η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η πρόσβαση στο άσυλο στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Lorraine Leete, δικηγόρος και μία από τις συντονίστριες του Legal Centre Lesvos, δήλωσε ότι:
«Οι ελληνικές αρχές εγκαταλείπουν τους ανθρώπους σε ανοιχτή θάλασσα, σε φουσκωτές βάρκες χωρίς μηχανή – που έχουν σχεδιαστεί για διάσωση – χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η θεμελιώδης ασφάλειά τους, πόσο μάλλον το δικαίωμά τους να υποβάλλουν αίτημα ασύλου. Τέτοιες ριψοκίνδυνες πράξεις δείχνουν τη βία στον πυρήνα του ευρωπαϊκού συνοριακού καθεστώτος και την αδιαφορία που έχει για την ανθρώπινη ζωή.
Οι ελληνικές αρχές έχουν αρνηθεί τις καταγγελίες ομαδικών απελάσεων ως “fakenews”, παρά την πληθώρα αδιαμφισβήτητων στοιχείων, από επιζώντες και διάφορα μέσα ενημέρωσης. Αυτό είναι αβάσιμο: τα στοιχεία που οι ανωτέρω μοιράζονται με το LegalCentre κατέδειξαν ότι οι ομαδικές απελάσεις συμβαίνουν στο Αιγαίο, με ένα συστηματικό και διαδεδομένο τρόπο λειτουργίας που ισοδυναμεί με έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Διεξάγονται φανερά – εάν όχι με τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, Frontex. Τα Ευρωπαϊκά Όργανα είναι συνένοχα σε αυτά τα εγκλήματα, καθώς μέχρι στιγμής δεν κατάφεραν να ενεργήσουν για να αποτρέψουν περαιτέρω επαναπροωθήσεις (“pushbacks”) ή να λογοδοτήσουν οι ελληνικές αρχές.
Link to download the full report in PDF (ENG) >>>