gcr.gr | 26 Ιανουαρίου 2024
Παλινωδίες του Λιμενικού
Άρθρο του Διευθυντή του ΕΣΠ, Λευτέρη Παπαγιαννάκη στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.
Η τραγωδία της Πύλου με την βύθιση του σκάφους Adrianna, σημάδεψε το καλοκαίρι του 2023 (14/6/2023) με 82 νεκρούς, 104 διασωθέντες και πάνω από 500 αγνοούμενους.
Από τις πρώτες μέρες τα δεδομένα και οι αντιδράσεις της ελληνικής πολιτείας θύμισαν σε όλους μας το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, όταν, τον Ιανουάριο του 2014, 8 παιδιά και 3 γυναίκες πνίγηκαν κατά την διάρκεια ρυμούλκησης σκάφους από το ελληνικό λιμενικό. Από την τραγωδία επέζησαν 16 άνθρωποι οι οποίοι πήγαν την υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ζητώντας δικαιοσύνη.
Το Δικαστήριο με μια ιστορική απόφαση τον Ιούλιο το 2022 διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή των προσφευγόντων. Όχι μόνο ως προς την παράλειψη των δικαστικών αρχών να διερευνήσουν όπως αρμόζει μια τόσο σημαντική υπόθεση, αλλά κυρίως διαπίστωσε αιτιώδη συνάφεια των ενεργειών και των παραλείψεων του Λιμενικού ως προς τον θάνατο των 11 ανθρώπων. Τέλος, το Δικαστήριο διαπίστωσε ατιμωτική και απάνθρωπη συμπεριφορά στους επιζήσαντες του ναυαγίου από άντρες του Λιμενικού.
Δυστυχώς και στην τραγωδία της Πύλου διαπιστώνουμε παλινωδίες ως προς τον ρόλο και της ενέργειες του λιμενικού, αφού, ενώ στην αρχή υπήρχε σαφής τοποθέτηση των εκπροσώπων του σε σχέση με το τι έγινε. Πολύ γρήγορα φάνηκε ότι τα πράγματα δεν ήταν έτσι.
Το πρώτο βράδυ της τραγωδίας εκπρόσωπος του λιμενικού, δήλωσε ότι δεν έγινε προσπάθεια ρυμούλκησης ούτε υπήρξε χρήση σχοινιού στο Adrianna. Ενώ τις επόμενες μέρες έγινε λόγος από το ίδιο το λιμενικό για σκοινί που χρησιμοποιήθηκε για την προσέγγιση του σκάφους. Η αρχική ανακούφιση, ότι το μάθημα του Φαρμακονησίου, όπου η ρυμούλκηση οδήγησε στην τραγωδία, είχε γίνει κατανοητό, μετατράπηκε σε βεβαιότητα ότι και πάλι το λιμενικό είναι υπεύθυνο.
Το μέγεθος της τραγωδίας συγκλόνισε την διεθνή κοινή γνώμη και η Ελλάδα βρέθηκε πάλι στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς τύπου. Οι ελληνικές υποσχέθηκαν πλήρη διερεύνηση και η ΕΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και διεθνείς οργανώσεις ζήτησαν ανεξάρτητη έρευνα.
Μετά από 7 μήνες η υπόθεση εξελίσσεται σε δύο μέτωπα: η εισαγγελία Καλαμάτας διερευνά την υπόθεση παράνομης διακίνησης με 9 κατηγορούμενους και το Ναυτοδικείο διερευνά τις συνθήκες της τραγωδίας και τις πιθανές ευθύνες του λιμενικού. Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, το Δίκτυο για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ), η Πρωτοβουλία Δικηγόρων και Νομικών για το Ναυάγιο της Πύλου και η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) εκπροσωπούν 40 επιζήσαντες και μέσω μήνυσης ζητούν πλήρη διαλεύκανση των συνθηκών και την απόδοση ευθυνών.
Κάποιοι επιζήσαντες έχουν ήδη καταθέσει ως μάρτυρες και είμαστε σε αναμονή των αποτελεσμάτων της έρευνας. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι ελληνικές αρχές τόνισαν στην αρμόδια Επίτροπο της ΕΕ Ύλβα Γιόχανσον κατά την διάρκεια της επίσκεψης της, ότι θα υπάρξουν αποτελέσματα σύντομα. Από την άλλη πλευρά όμως ο Συνήγορος του Πολίτη μετά την αποστολή 3 επιστολών προς τον Αρχηγό του Λιμενικού για το εάν θα γίνει ΕΔΕ, ξεκίνησε δική του έρευνα μετά την αρνητική απάντηση που έλαβε.
Είναι δεδομένο ότι μέχρι την διαλεύκανση της υπόθεσης η Ελλάδα είναι εκτεθειμένη και οι οργανώσεις θα συνεχίσουν να διεκδικούν δικαιοσύνη για τα θύματα.