ekathimerini.gr | 10 Ιανουαρίου 2023
«Είμαι συνταξιούχος, όχι διακινητής»
Ο Πίτερ Γουίτεμπεργκ μεγάλωσε σε ένα σπίτι όπου κανείς δεν μιλούσε για το τι είχε συμβεί στον Εβραίο πατέρα του. Πως ζούσε από καθαρή τύχη – ή μάλλον από την καλοσύνη κάποιων που του έδωσαν καταφύγιο όταν δραπέτευσε από την Τσεχοσλοβακία όπου τον καταδίωξαν οι ναζί. Ο Πίτερ ήταν πλέον 67 ετών όταν συνειδητοποίησε πόσο πολύ τον είχε επηρεάσει αυτή η οικογενειακή ιστορία. Ηταν 2015, έβλεπε στην τηλεόραση ρεπορτάζ για την προσφυγική κρίση και ένιωσε έντονα πως είχε υποχρέωση να κάνει κάτι για να βοηθήσει.
«Είχε έρθει η ώρα να ξεπληρώσω αυτό που κάποιοι είχαν κάνει για τον πατέρα μου», λέει στην «Κ». Εκείνο το καλοκαίρι έχασε τον μικρό του γιο σε αυτοκινητικό δυστύχημα και στην προσπάθειά του να διαχειριστεί το πένθος και τη ζωή χωρίς εκείνον, πήραν την απόφαση με τη σύζυγό του να έρθουν στην Ελλάδα. «Πείτε μου πού υπάρχει ανάγκη και θα είμαστε εκεί», έγραφε στο πρώτο email σε μια οργάνωση με έδρα τη Λέσβο. Ετσι ξεκίνησε η «ελληνική» του περιπέτεια. Περιπέτεια όχι για τα όσα δύσκολα έζησε ως εθελοντής στο πεδίο, αλλά γιατί βρέθηκε κατηγορούμενος για μια σειρά από πολύ σοβαρά αδικήματα. Κατασκοπεία, παραβίαση των νόμων περί κρατικών μυστικών και δημιουργία εγκληματικής οργάνωσης – πως μέσω της δράσης του συμμετείχε σε κύκλωμα διακίνησης ανθρώπων με σκοπό το κέρδος. Η ποινή, εάν τελικά παραπεμφθεί για όλα αυτά τα αδικήματα, μπορεί να είναι 25 χρόνια.
Ο Πίτερ μίλησε για πρώτη φορά σχετικά με τα όσα συνέβησαν στο νησί αλλά και για την πρώτη δίκη –για τα πλημμελήματα– που ξεκινάει σήμερα, Τρίτη 10 Ιανουαρίου, στη Λέσβο.
Στην πλατεία Βικτωρίας
Σε εκείνο το πρώτο email προς την οργάνωση της Λέσβου ουδέποτε πήρε απάντηση. Προσπάθησε ξανά και ξανά να βρει κάποιον και όταν τελικά του είπαν πως στη Λέσβο ήταν πλήρεις, αλλά πως υπήρχε ανάγκη στην Αθήνα, αγόρασε τα αεροπορικά τους εισιτήρια, βρήκε κάπου να μείνουν και βρέθηκαν στην πλατεία Βικτωρίας.
Για τρεις μήνες υποδέχονταν όποιον έφτανε εκεί. Μοίραζαν καφέ, τσάι, είδη πρώτης ανάγκης. Ο ίδιος είχε βγει πλέον σε σύνταξη, αλλά μια ζωή εργαζόταν ως τραπεζικός επενδυτής και παρακολουθούσε στενά πώς εξελισσόταν η οικονομική κρίση, αλλά και άκουγε την κριτική που ασκούνταν τότε στους Έλληνες – η οποία όμως δεν ανταποκρινόταν σε αυτό που έβλεπε εκείνος. Ανθρώπους που παρά τις δικές τους μεγάλες δυσκολίες λειτουργούσαν με αλληλεγγύη. «Φεύγοντας ένιωθα σαν να είχα ρίξει έναν μικρό κουβά νερό σε ένα σπίτι που είχε παραδοθεί στις φλόγες», λέει στην «Κ».
Ήξερε πως είναι θέμα χρόνου να επιστρέψει. Και πράγματι στις 5 Μαΐου, ημέρα σημαντική για την οικογένειά του, εορτασμού του τέλους της γερμανικής κατοχής στην Ολλανδία, έφτασε ξανά στην Ελλάδα. Αυτή τη φορά στη Λέσβο ως εθελοντής σε μια νέα ΜΚΟ, την ERCI, που είχε βρει στο Διαδίκτυο.
Ως έμπειρος ιστιοπλόος, του ανατέθηκε η θέση του κυβερνήτη στο σκάφος «Ασπίδα».Όταν εντόπιζαν βάρκα να πλησιάζει τη στεριά, ενημέρωναν το Λιμενικό και την καθοδηγούσαν ώστε να μη χτυπήσει στα βράχια. Ο Πίτερ ήξερε τι τον περίμενε, αλλά δεν ήταν προετοιμασμένος για τις «λεπτομέρειες». Τη μυρωδιά πριν καν τους δει στο σκοτάδι ή τους ακούσει – ένα μείγμα ούρων και βενζίνης. Τον φόβο στα μάτια τους έπειτα από ένα πραγματικά επικίνδυνο ταξίδι σε μια βάρκα τελείως ακατάλληλη. Επέστρεψε άλλες πέντε φορές στη Λέσβο και προσέφερε εθελοντική βοήθεια σε άλλες οργανώσεις. Κάποιες φορές ως καπετάνιος, άλλες ως μάγειρας, άλλοτε καθαρίζοντας τις παραλίες και άλλοτε μοιράζοντας είδη πρώτης ανάγκης ή παρέχοντας πρώτες βοήθειες σε πρόσφυγες που μόλις έφταναν.