gcr.gr | 18 Δεκεμβρίου 2023
Καταδίκη της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ για τις εξευτελιστικές συνθήκες διαβίωσης προσφύγισσας νεαρής μόνης γυναίκας στη Σάμο
Στις 30 Νοεμβρίου 2023, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) με απόφασή του καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση του άρθρου 3 και παραβίαση των άρθρων 3 και 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), για τις συνθήκες διαβίωσης προσφύγισσας, νεαρής μόνης γυναίκας, στον παλιό καταυλισμό της Σάμου και την έλλειψη πρόσβασης σε αποτελεσματικό ένδικο μέσο. Η υπόθεση εκπροσωπήθηκε ενώπιον του ΕΔΔΑ από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ).
Ειδικότερα:
Η προσφεύγουσα ήταν νεαρή προσφύγισσα που αφίχθη στην Ελλάδα μόνη προς αναζήτηση διεθνούς προστασίας και διέμεινε στον καταυλισμό στο Βαθύ της Σάμου (που έκλεισε το 2021) για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα το 2018 και το 2019. Με την προσφυγή της κατήγγειλε τις απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες διαβίωσης που υπέστη ως νεαρή μόνη γυναίκα σε ένα υπερπλήρη καταυλισμό, στερούμενη ασφάλεια και ιδιωτικότητα.
Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι οι αρχές τοποθέτησαν την προσφεύγουσα δύο φορές, το 2018 και το 2019, σε χώρο ακατάλληλο και μη ασφαλή για μία νεαρή μόνη γυναίκα. Επιπροσθέτως, το Δικαστήριο έλαβε υπόψη του αλλά απέρριψε τα επιχειρήματα της ελληνικής κυβέρνησης, σύμφωνα με τα οποία η προσφεύγουσα δεν είχε χαρακτηρισθεί ως ευάλωτο πρόσωπο από τις αρχές και η χώρα αντιμετώπιζε μία πρωτοφανή μεταναστευτική ροή κατά την κρίσιμη περίοδο που δυσχέραινε τις επιλογές των αρχών. Αντιθέτως, το Δικαστήριο επεσήμανε ότι, λαμβανομένης υπόψη της μεταναστευτικής ροής, οι αρχές δεν έκαναν ό,τι μπορούσε εύλογα να αναμένεται από αυτές, για να εξασφαλίσουν αξιοπρεπείς υλικές συνθήκες στην προσφεύγουσα.
Με βάση τα ανωτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ (απαγόρευση απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης). Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση των άρθρων 3 και 13 της ΕΣΔΑ (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής), επειδή η προσφεύγουσα δεν είχε πρόσβαση σε αποτελεσματικό ένδικο μέσο, για να καταγγείλει και πιθανά να ανατρέψει τις συνθήκες διαβίωσής της.
Το ΕΣΠ εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τις έκτοτε σταθερά επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο που καταγράφονται και στις νέες - χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ - δομές (Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές, ΚΕΔ) στη θέση Ζερβού στη Σάμο και στα άλλα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Το ΕΣΠ καλεί την ελληνική κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των αιτούντων άσυλο, να διασφαλίσουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία αναφορικά με την κατανομή και διαχείριση των πόρων της ΕΕ που προορίζονται για την υποδοχή τους, να εγκαταλείψουν την πολιτική των απομακρυσμένων, κέντρων «φυλακών» και καταυλισμών περιορισμού, και να προωθήσουν πολιτικές κοινωνικής ένταξης για τους νεοαφιχθέντες αιτούντες άσυλο και τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες.