wearesolomon.gr | 18 January 2023
Στο κατάστρωμα του επιβατηγού πλοίου που έχει μόλις αποπλεύσει από τη Βενετία για τα λιμάνια της Ηγουμενίτσας και της Πάτρας, ένα απόγευμα του περασμένου καλοκαιριού, η ατμόσφαιρα είναι εύθυμη.
Παρέες ταξιδιωτών πίνουν κρύα μπύρα, ενώ πιο δίπλα νεαροί διαβάζουν το βιβλίο τους στην αιώρα που έχουν στήσει. Ζευγάρια βγάζουν selfies. Παιδιά τρέχουν πάνω-κάτω παίζοντας.
Οι επιβάτες δείχνουν να είναι ευδιάθετοι — αλλά όχι όλοι.
Δύο επίπεδα πιο κάτω υπάρχει ένα δωμάτιο, την ύπαρξη του οποίου αγνοούν οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που ταξιδεύουν με το συγκεκριμένο πλοίο κάθε χρόνο. Την πρόσβαση σε αυτό αποτρέπει μια βαριά, ατσάλινη πόρτα — η μόνη πόρτα σε όλο το πλοίο που, πέραν της κλειδαριάς, εξωτερικά κλειδώνει και με σύρτη.
Κλειδωμένοι εδώ περνούν συνολικά έως και πάνω από 50 ώρες, οι αιτούντες άσυλο — ανάμεσά τους ασυνόδευτα παιδιά — που εντοπίζονται να έχουν επιβιβαστεί κρυφά από ελληνικά λιμάνια με προορισμό την Ιταλία, κι επαναπροωθούνται με το ίδιο πλοίο στην Ελλάδα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.
Εξαναγκάζονται να υπογράψουν έγγραφα σε γλώσσα που δεν καταλαβαίνουν, συχνά και να απαντήσουν ερωτήσεις δίχως διερμηνέα. Τους αφαιρούνται το κινητό, τα προσωπικά τους αντικείμενα, η ζώνη και τα παπούτσια. Σε κάποιες περιπτώσεις δένονται με χειροπέδες. Συνήθως, δεν έχουν καμία ενημέρωση για το τι συμβαίνει.
Μέσα στο μεγαλύτερο μέρος του 2022, στα πλαίσια μιας διασυνοριακής έρευνας υπό τον συντονισμό του Lighthouse Reports σε συνεργασία με τη γερμανική τηλεόραση (ARD Monitor), την ελβετική τηλεόραση (SRF), το διεθνές δίκτυο Al Jazeera και την ιταλική εφημερίδα Domani, καταγράψαμε αυτές τις πρακτικές που οι ειδικοί χαρακτηρίζουν παράνομες.
Καταγράψαμε 16 επαναπροωθήσεις και πήραμε συνέντευξη από οκτώ θύματα. Συνομιλήσαμε με υπαλλήλους των ακτοπλοϊκών εταιρειών και πηγές στα λιμάνια, πραγματοποιήσαμε δρομολόγια μεταξύ των δύο χωρών ξανά και ξανά, και καταφέραμε σε τρία διαφορετικά πλοία να εντοπίσουμε και να αποτυπώσουμε οπτικά τις «φυλακές» — όπως εργαζόμενοι και αιτούντες άσυλο χαρακτηρίζουν τους χώρους μέσα στους οποίους κρατούνται όσοι επαναπροωθούνται.
Σήμερα, αποκαλύπτουμε για πρώτη φορά τις κρυφές «φυλακές» των πλοίων της γραμμής μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, μέσα στις οποίες γίνονται οι λιγότερο γνωστές επαναπροωθήσεις στην Ευρώπη.