reportersunited.gr | 30 Ιουνίου 2023
Συντάκτες: Ιωάννα Λουλούδη, Bashar Deeb, Tomas Statius, Klaas van Dijken (Lighthouse Reports)
Από τη βύθιση στη συγκάλυψη: 9 καταθέσεις και 17 μαρτυρίες για τον ρόλο του Λιμενικού στο ναυάγιο της Πύλου
Ο ακριβής αριθμός των επιβατών του ναυαγίου που σημειώθηκε στις 02.04 τη νύχτα της 14ης Ιουνίου 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου δεν είναι ακόμη γνωστός. Ένας από τους επιζώντες σε επίσημη κατάθεσή του αναφέρει πως άκουσε τον καπετάνιο να κάνει λόγο για 747 ανθρώπους κατά την αναχώρηση του σκουριασμένου αλιευτικού σκάφους «Andrianna» από το Τομπρούκ της Λιβύης στις 8 Ιουνίου.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) αλλά και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM) περίπου 400 έως 750 μετανάστες επέβαιναν στο σκάφος. Συνολικά έχουν διασωθεί 104 άτομα, εκ των οποίων οι 9 έχουν συλληφθεί ως διακινητές. Μέχρι σήμερα έχουν περισυλλεγεί 81 σωροί.
Θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί το ναυάγιο; Έκανε το σκάφος του Λιμενικού Σώματος που μετέβη στην περιοχή ό,τι ήταν δυνατό για να διασώσει τους επιβάτες; Και ποιος ήταν τελικά ο ρόλος του στη βύθιση του μοιραίου πλοίου;
Η δημοσιογραφική έρευνα των Reporters United, Lighthouse Reports, Der Spiegel, SIRAJ, El Pais, Monitor και The Times συγκέντρωσε μαρτυρίες από 17 επιζώντες διαφορετικών εθνικοτήτων – ο μεγαλύτερος αριθμός μαρτυριών που έχει συγκεντρωθεί για το ναυάγιο της Πύλου. Πρόκειται για συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν ξεχωριστά, ωστόσο οι 16 από τους 17 επιζώντες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: Το ελληνικό Λιμενικό προσπάθησε να ρυμουλκήσει το σκάφος και αυτό τελικά συνετέλεσε στη βύθισή του.
Μάλιστα τρία άτομα με τα οποία μιλήσαμε λένε ότι το αλιευτικό ρυμουλκήθηκε προς τα ιταλικά ύδατα και όχι προς την Ελλάδα, ενώ τέσσερα άτομα ισχυρίζονται ότι το σκάφος του Λιμενικού έκανε χειρότερη την κατάσταση για όσους είχαν πέσει στο νερό κάνοντας «κύκλους» γύρω από το αναποδογυρισμένο πλοίο, αντί να ενεργήσει άμεσα για τη διάσωσή του.
Πηγές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) δήλωσαν ότι έχει συνταχθεί για το συμβάν εσωτερική αναφορά «σοβαρού περιστατικού», καθώς και μια ακόμη εμπιστευτική εσωτερική έρευνα βασισμένη σε μαρτυρίες επιζώντων, που αναφέρει ότι το ελληνικό Λιμενικό Σώμα ρυμούλκησε το αλιευτικό, αν και «εκκρεμεί η οριστική εξακρίβωση των στοιχείων». Επεσήμαναν ακόμη ότι ο Frontex έστειλε επί τόπου αξιωματικούς για την ενημέρωση των επιζώντων, οι οποίοι τους μετέφεραν ότι η ρυμούλκηση του σκάφους, μαζί με την ταλάντωση που ακολούθησε, συνετέλεσαν στην ανατροπή του.